Prawo kanoniczne wyróżnia trzy
źródła nieważności małżeństwa: przeszkoda zrywająca, która wiązała np. jedną
stronę w chwili zawierania małżeństwa; wadliwe wyrażenie zgody małżeńskiej albo
niezachowanie formy kanonicznej zawarcia małżeństwa.
Kościół każe z wielką
troską podchodzić do małżeństw zawartych
u braci rozłączonych, które zgodnie ze stosowaną u nich praktyką w określonych
warunkach uzyskały rozwód kościelny . Takie sprawy muszą być rozważone przez Sąd
kościelny, jeśli te osoby chcą obecnie zawrzeć ponownie ślub w Kościele
katolickim. Trzeba bowiem ciągle pamiętać o przepisie prawnym, zawartym w Kan.
1055 § 2: „(...) między ochrzczonymi nie może istnieć ważna umowa małżeńska,
która tym samym nie byłaby sakramentem".
Kościół prawosławny od czasu odłączenia
zawierania sakramentu małżeństwa od Eucharystii Kościół toleruje drugie i
trzecie małżeństwo - także po rozwodzie stron, w imię wolności człowieka; daje
rozwody, aby rozwiedzeni mieli „nową szansę". Obrzęd ślubu jest wówczas
pokutny - jako krótkie rozwinięcie nabożeństwa zaręczyn.
